25 Kasım 2008 Salı

Kamu Sektörü Linux Yetkinlik Merkezi

Böyle bir yerin varlığını bir googıl aramasında tesadüf eseri fark ettim. Önce inanamadım ...gov.tr olan bir bağlantıya gidiyordu ve açıkca Linux Yetkinlik Merkezi yazıyordu.

Sonrasında hikaye daha da ilginçleşti, meğerse bu merkez 2005 yılında M.E.Bakanı Hüseyin Çelik tarafından törenle açılmış, kendisi Microsoft ve Linux üzerine birkaç kelam bile etmiş.

Bu belki pek çok Linux kullanıcısı için yeni bir haber değil ama ben o günlerde Linux'tan bi haberdim, yani bunları görmek benim için sürpriz oldu.

Her neyse siteye baktıysanız şatafatlı açılıştan sonra pek bir faaliyet olmamış gibi görünüyor , bende bugünlerde bu merkez hala açık mı? ne faaliyetleri var gibi bimer'den bir soruşturayım dedim. MEB-Eğitek'den gelen cevap şöyle;

Değerli Öğretmenim,
Linux yetkinlik merkezi bilişim teknolojisi sınıfı Linux eğitimleri için
halen işletilmektedir. 2009 yılında bu konuya ilişkin eğitim planlamaları
yapılarak hizmetiçi eğitim dairesi başkanlığına gönderilmiştir.
Halen faaliyetler devam ediyor.
2005 ten bu yana değişik dönemlerde Suse, Linux, Pardus eğitimleri
verilmiştir.
İyi günler dileğiyle!

Öğretmen değilim ve öyle olduğuma dair bir şey de yazmamıştım ama herhalde öğretmen olacağım var :) Faaliyetler devam ediyor deniliyor ama internette hiçbir bilgi yok, Microsoft korkusundan gizli kapaklı yapılıyor olabilir diye düşündüm bir an :) ama işin içinde Novell'de varmış, herşey beklenir yani :) Pardus eğitimleri de verilmiş, bundan kimsenin haberi var mı?

E.Tekman'ın Bilişim '08 sunumunda bahsettiği Pardus Eğitim projeleri ile bu Merkezin Faaliyetlerini birleştiren bir proje hiç fena olmaz hani.

24 Kasım 2008 Pazartesi

Pardus'da internet filtresi olarak OpenDNS kullanmak


Pardus'u ailecek kullananların eksikliğini en çok hissettikleri konu herhalde internet filtresinin olmaması. Bu konu kullanıcı sayısı arttıkça forumlarda ve e-posta listelerinde daha çok gündeme gelmeye başlıyor.

Bu eksikliğin şimdiye kadar giderilememiş olmasının nedeni herhalde içinde Tasma (x-manager), Güvenlik Duvarı, ÇOMAR, Ağ Yöneticisi gibi pek çok temel Pardus projesini kapsayan bütünsel bir çalışma gerektirmesi ve dahası belki squid+dansguardian gibi küçük sayılmayacak paketler ile tüm bu bileşenlerin uyum içinde çalışmasının gerekliliği.

Şimdilik böyle kapsamlı bir çalışma 2009 yol haritasında yer almayacak gibi görünüyor (tamamen önsezi), bu nedenle kullanıcılara ve geliştiricilere (son paragraf) tarayıcı eklentilerinden daha güven verici, kurulum, uygulama ve yönetimi kolay bir çözüm olarak OpenDNS'i öneriyorum.

Bilmeyenler için ; OpenDNS servisi çeşitli filtreler uygulayabileceğiniz özelleştirilebilir bir DNS sunucu servisi. DNS sunucuları ise internet sitelerinin ip adreslerinin sorgulandığı servislerdir, programlar ip adresini öğrenmeden internette hiçbir siteye ulaşamaz.

OpenDNS servisini özelleştirerek kullanabilmek için siteye üye olmanız ve OpenDNS'in modeminizin aldığı internet ip adresini bilmesi gerekir (buna geleceğim).

Üyelik bildiğiniz gibi, yani kullanıcı adı, şifre ve e-posta verip posta kutunuza gelen etkinleştirme mesajından işi bitiriyorsunuz. Daha sonra siteden giriş yaparak kendinize bir ağ (network) tanımlaması yapmanız gerekiyor (Sadece İngilizce alfabesini kullanın), uygulayacağınız güvenlik düzeyini ve filtreleri de tespit ettikten sonra Pardusunuzun OpenDNS'i kullanmasını sağlamanız lazım. (Resimleri kalabalık etmesin diye en alta bağlantı olarak verdim)

Bunun için en garanti yöntem modem'in dns adresini değiştirmek, ancak Pardus 'un dns ayarlarını da değiştirebilirsiniz, bunun için önce bağlantı yaptığınız profildeki İsim Sunucu adresini "öntanımlı" yapmalısınız, sonra Ağ yöneticisindeki "İsim Sunucu" adreslerini silerek OpenDNS'in adreslerini ekleyin; 208.67.222.222 ve 208.67.220.220

Son olarak OpenDNS'in sizin ayarlarınızı uygulayabilmesi için dns sorgulamalarının sizin ağınızdan geldiğini anlamasını sağlamak gerekiyor, bunun en kesin yolu ISS'den sabit ip talep etmek ve bu adresi OpenDNS'in ağ ayarlarında kaydetmek. Ancak çoğu kullanıcı gibi bunun yerine her bağlantıda değişen ip adresinizi OpenDNS'e bildiren küçük bir uygulama kullanabilirsiniz. OpenDNS bunun için ddclient'ı öneriyor. Kurulumu oldukça basit;

Yetkili kullanıcı ile konsolu açın ve şu komutları çalıştırın;

pisi it subversion
svn co https://ddclient.svn.sourceforge.net/svnroot/ddclient/trunk ddclient
cd ddclinet
cp ddclient /usr/sbin
mkdir /etc/ddclient
mkdir /var/cache/ddclient
cp *.conf /etc/ddclient/ddclient.conf

Kurulum bu kadar, ayarlamak için yetkili kullanıcı ile /etc/ddclient/ddclient.conf dosyasını açın (Pardus->Çalıştır->kdesu kwrite /etc/ddclient/ddclient.conf) ve dosyanın en sonuna aşağıdaki paragrafı yapıştırıp xx yerlerini kendinize göre değiştirip kaydedin.

##
## OpenDNS.com account-configuration
##
use=web, web=whatismyip.org
server=updates.opendns.com
protocol=dyndns2
login=xxOpenDNS_Kullanıcı_adınız
password=xxOpenDNS_Şifreniz
xxOpenDNS'de_tanımladığınız_Ağ_adınız_(benim_örneğimde:"ev")

Artık servis hazır ancak açılışta çalıştırılması için yine yetkili kullanıcı ile açacağınız /etc/conf.d/local.start (kdesu kwrite /etc/conf.d/local.start) dosyasının sonuna aşağıdaki satırı yapıştırıp kaydedin. Böylece her 300 saniyede bir OpenDNS'de tanımladığınız ağın ip adresi ayarlanacak.

/usr/sbin/ddclient -daemon 300 -syslog

Şimdi bilgisayarınızı ve modeminizi tekrar başlatın ve denemek için engellediğiniz içerikleri açmaya çalışın.

Opendns sonuçta dns tabanlı bir filtreleme olduğundan aşılması zor değil, ancak yine de küçük çocuğunuz veya teknik ağ konularına pek bulaşmamış kişiler için ciddi bir çözüm. Önlem almak için proxy siteleri mutlaka engellemelisiniz, ayrıca yönetici parolasını bilen kullanıcılar dns adresini değiştirerek filtreyi atlatacaktır, ayrıca interneti bir firewall üzerinden kullanıyorsanız ve firewall sizin dns isteklerinizi kendi öntanımlı dns adresine yönlendiriyorsa bir işe yaramayacaktır. Servisin bir kötü tarafı ise OpenDNS sitesinden yaptığınız değişikliklerin geçerli olması için 5-10 dakika beklemeniz gerekiyor.

Yazının geri kalanı Pardus geliştiricileri için olsun;

Bu ddclient uygulaması basit bir perl betiği ve bir conf dosyasından oluşuyor, yani pisilemesi çok kolay, ancak bunun ayarları için Tasma'ya bir arayüz ve ÇOMAR için basit bir servis betiği şart, belki Ağ yöneticisinde dns adresleri için bir ekleme yapılabilir. Uzun lafın kısası bu pratik internet filtresi yöntemini şimdilik bir çözüm olarak sunmak hiç çözüm sunmamaktan iyidir diyorum.

http://img81.imageshack.us/img81/810/opendns1ov9.png
http://img383.imageshack.us/img383/6749/opendns2hr3.png
http://img383.imageshack.us/img383/617/opendns3ly6.png
http://img383.imageshack.us/img383/592/opendns4jr1.png
http://img219.imageshack.us/img219/4240/opendns5mj2.png
http://img383.imageshack.us/img383/7712/opendns6jp2.png
http://img383.imageshack.us/img383/7141/opendns7kq1.png
http://img81.imageshack.us/img81/7562/opendns8ov7.png
http://img383.imageshack.us/img383/9061/opendns9oj6.png

14 Kasım 2008 Cuma

Sağ klik flv'yi avi'ye dönüştür

Bugün indirdiğim birkaç flv dosyasını avi'ye çevirmem gerekti, liste uzun olsaydı bir betik yazmayı düşünüyordum ama sağ tıklayıp yapmak daha güzel olurdu dedim. Önceden flv'leri kaffeine ile otomatik oynatmak için Tasma>Masaüstü Seçenekleri>Dosya İlişkileri yolundan bir video/Flv girdisi yapmıştım.

Sonra /usr/kde/3.5/share/apps/konqueror/servicemenus dizininde convert_to_avi.desktop adında bir dosya açıp içine şunları yazdım;

[Desktop Action Convert_to_avi]
Exec=konsole -noclose -nomenubar -notabbar -notoolbar -nohist -e ffmpeg -i %u %u.avi
Icon=avi.png
Name=Convert to avi
Name[tr]=Avi biçimine dönüştür

[Desktop Entry]
Actions=Convert_to_avi;
Encoding=UTF-8
Name=convert_to_avi
Name[tr]=convert_to_avi
ServiceTypes=video/Flv

Artık .flv dosyasına sağ tıklayıp Eylemler menüsünden "Avi biçimine dönüştür" seçerek kolayca .avi dosyasını alıyorum.

11 Kasım 2008 Salı

Akbank'ın duyarsızlığı

Bugün birden kapımda iki delikanlı belirdi ve Akbank'tan geliyoruz bir isteğiniz şikayetiniz var mı? diye sordu. Olmaz olur mu, sizi allah gönderdi :)

+ İnternet şubeniz Pardus ile kullanılamıyor.
- Firefox'mu kullanıyorsunuz?
+ Evet tabii ki.
- Bunu internet sayfamızdaki dilek ve şikayet bölümünden iletirseniz...
+ Üç veya dört defa yazdım, bir düzelme olmadığı gibi hiçbir cevap gelmedi.
- Allah allah en azından olumsuz da olsa cevap verilmesi gerekirdi.
+ Bencede, ama ben umudumu yitirdim artık yazmıyorum.
- Hangi işlemleri yapamıyorsunuz?
+ Hemen hemen hiçbirisini, ..., ..., ve ... bankasının internet şubelerinde hiç sorun yaşamıyorum.
- Tamam ben notumu alayım, Firefox ve neydi?
+Pardus İşletim Sistemi
- Nasıl? Par...
+ Paris, Adana, Rize, Denizli, Urfa, Sinop
- Neden Pardus kullanıyorsunuz?
+ Ekonomik, güvenlik ve ahlaki nedenlerim var, diğer sistemlerde virüs ve şifre çalma yazılımları ile burun buruna çalışıyoruz, Pardus'da bunlar için endişelenmiyorum daha güvenli, ihtiyacım olan tüm programlar da hazır yüklü geliyor, üstelik hiçbir sınırlama yok ve hızlı. Banka olarak güvenliğe herşeyden daha çok önem vermesi gerektiği halde Akbank'ın bunu hiçe sayması çok garip.
- Bu Windows'a benziyor mu? (Biri bilgisayarıma uzanıyor)
+ İlk bakışta evet ama çok şükür ki tüm programlar farklı, farklı çalışıyor.
.....


Nedendir bilmiyorum hala umutsuzum.

9 Kasım 2008 Pazar

Microsot eğitimine köstek

Bildiğiniz gibi 2004 yılında Microsoft ile el sıkışan hükümet 2005 yılında yayınlanan bir genelge ile ülke çapında "Bilgisayarlı Eğitime Destek" kampanyası başlattı.

Seferberlik ilan eden hükümet bu kampanya için alınan yazılım ve donanımlar için tebliğ çıkartarak KDV istisnası getirdi. "Ülkemizde eğitime ayrılan kamu kaynakları istenilen düzeyde değildir" ifadesinin bulunduğu genelge ile bağışta bulunanlara İl Valileri tarafından teşekkür belgeleri düzenlenerek tören ile verilmesi ve tüm taşra teşkilatlarında hizmet içi eğitim seferberliği başlatılması istendi ve bir web sitesi hizmete açıldı. Sitede şöyle bir bilgi var;

"PROJE HEDEFİ: Eğitim kurumlarımıza 1 Milyon Bilgisayar kazandırmak."

"Bakanlığımız bünyesindeki toplam 35.581 ilköğretim okulunda 130.430 bilgisayar, toplam 6.861 ortaöğretim okulunda ise 95.895 bilgisayar bulunmaktadır. "

Yani eğitim için en az 750 bin bilgisayar daha alınması hedeflenerek alınacak sistemleri tarif eden güzel bir teknik şartname hazırlanmış. Şartnamenin 3 maddesi şöyle;

"İsteklilerin teklif ettikleri tüm kişisel bilgisayarlar ve lazer yazıcılar; Windows Vista işletimsistemi için Microsoft donanım uyumluluk listesinde (HCL) bulunmalı ve ihale dosyasında bu durum belgelenmelidir."

Şartnamenin geri kalanı da Microsoft ürünlerine atıf ile doldurulmuş ancak bunun nedeni de bir maddede açıklanmış, bilindiği gibi MEB'in hemen tüm hizmetleri Microsoft bağımlısı;

"Teklif edilen tüm donanım ve yazılım Milli Eğitim Bakanlığı‟nın şu an kullandığı teknoloji ile tamamen uyumlu olmalı ve birlikte çalışabilmelidir. "

Aslında bunları bilmeyen pek yoktur, eski bir konu ve zamanında çok eleştirildi.

Şimdilerde ise özgürlükiçin topluluğu ve özgür yazılım gönüllüleri Liselerde seminer ve eğitim çalışmaları yapmak için çalışıyor. Yaptıkları şey hükümetin ve MEB'in politikalarına, yaptıklarına tamamen aykırı ve dışarıdan bakıldığında arkasında Başbakanın ve M.E.Bakanının durduğu kocaman bir kampanyayı hiçe sayan bir baltalama çalışması gibi görünüyor.

Bu seminerler MEB'in ironik olarak "Ülkemizde eğitime ayrılan kamu kaynakları istenilen düzeyde değildir" fikrinden yola çıkarak yaptığı kampanyalar ve tüm okul yönetimine ve öğretmenlere hizmet içi eğitimlerle oluşmasını sağladığı etkiyi (Microsoft bağımlılığını) kırmaya yönelik bir harekettir.

Bu seminerlere izin veren, ilgi ve yakınlık gösteren yöneticiler ve öğretmenler gerçekten çok cesur insanlar olmalı.

Ayrıca;
http://armuting.blogspot.com/2008/04/microsoft-meb-var-msn-yok-musun.html
http://armuting.blogspot.com/2008/04/nerede-bu-linux-nerede-bu-pardus.html

4 Kasım 2008 Salı

Linux için yeni bir X sunucu

AIGLX'in yazarı Kristian Høgsberg'in yeni bir X sunucu projesi ile uğraştığını www.phoronix.com'un haberinden öğrendim. Wayland adını verdiği proje Kernel 2.6.29'a eklenen "kernel-mode-setting" ve Compiz-Fusion ile kullandığımız compositing özelliklerini barındıracakmış. Kernel-mode-setting gelişmesi henüz yolun başında olsa da (2009'da Ubuntu ve Fedora ile kullanıcılara ulaşabilir) sistem açılışını hızlandırdığına vurgu yapılıyor, ayrıca kernel yüklendiği andan itibaren kullanıcı kendini grafik ortamda bulacak, yani konfor ve hız demek, belki daha önemlisi grafik kartı üreticileri dolaysıyla kullanıcılar Linux sürücüleri konusunda daha rahat edecek.

Her neyse konu Wayland, zaten Linux kullanmaya başladığımdan beri merak ediyordum bütün masaüstü dağıtımlarında çok farklı pencere yöneticileri ve çeşitli yazılım seçenekleri var ama X sunucu tıpkı Kernel gibi baş köşeyi tutmuş. Bu pek sorgulanan bir konu değil, "X sunucu kararlı ve büyük bir proje, işini iyi yapıyor, kapı gibi maşallah, macera aramanın alemi yok." gibi kalıplaşmış bir düşünce var sanırım. Ancak birileri X sunucudan artık rahatsız olmuş ve maceraya yelken açmış.

Wayland henüz çok taze bir proje ve kaynak kodlara bakınca bir lisansı bile olmadığını gördüm. Aslında beni bu yazıyı yazacak kadar heyecanlandıran şey ise Wayland'ın küçük gömülü sistemler, cep telefonları veya işte öyle ufak tefek oyuncaklarda çalışabilecek kadar hafif tasarlanıyor olması, öntanımlı Wayland bulunan bir "Pardus 2013 Mobile Edition" veya masaüstümde geliştirdiğim Qt arayüzü bulunan bir programı kernel çalıştırabilen her türlü cihazda kullanabileceğimi düşünmek (mesela bir araba, buzdolabı, çim biçme makinesi) heyecan verici bir şey.

Henüz ilke ve politikalar aşamasındayız

DPT'nin 2009 - 2011 Kamu Bilgi ve İletişim Teknolojisi Projeleri Hazırlama Kılavuzu [1] yayınlanmış, kamu kurumları BİT projeleri için DPT'nin klavuzuna uygun başvuru yapmak zorunda, bu kılavuzun "3.1.İlke ve Politikalar" bölümündeki ifadeler şöyle;

  • Proje ve uygulamalarda, herhangi bir teknoloji tercihini öne çıkartmayan ve teknolojik bağımlılık yaratmayan çözümlerin benimsenmesi,
  • Kullanıcı / vatandaş odaklı uygulamaların öncelikle gerçekleştirilmesi,
  • Açık standarda dayalı ürün/hizmetlerin alınması, mükerrer ve birbiriyle örtüşen yatırımlardan kaçınılması,
Aslında her geçen gün devlet kurumlarının özgür yazılımları daha çok tercih ettiği bir dünyadan bakınca bu belgede daha keskin ifadeler bulunmasını bekliyor insan ama sonuçta iş başvuruda değil değerlendirme sürecinde, umarım değerlendirme kriterlerinde ilke ve politikalar gözardı edilmez. Başta MEB olmak üzere tüm kurumlara duyurulur.

[1] http://www.bilgitoplumu.gov.tr/yatirim/2009KamuBITKilavuzu.doc
[2] http://www.bilgitoplumu.gov.tr/yatirim/index.asp